4-4-2
Sơ đồ 4-4-2 là một trong những sơ đồ chiến thuật thông dụng nhất hiện nay. Sơ đồ này cho phép 8 cầu thủ tham gia phòng ngự đồng thời có 4 người luôn sẵn sàng hỗ trợ cho 2 tiền đạo khi tấn công. Hai tiền vệ cánh là hai cầu thủ chạy cánh "chuyên nghiệp" cung cấp khoảng không gian đủ rộng (theo chiều ngang sân) ở khu vực giữa sân. Việc sử dụng 4 hậu vệ làm tăng thêm sự gắn bó, chặt chẽ và mang đến sự cân bằng ở tuyến sau. Trong sơ đồ này, các đội bóng có thể tuỳ ý lựa chọn hệ thống 4 hậu vệ giăng ngang hay có 1 hậu vệ thòng tuỳ thuộc vào hệ thống nhân sự của đội.
1. Vai trò của 4 hậu vệ:
Hàng hậu vệ phải chơi như một thể thống nhất trên phần sân nhà (phần sân phòng ngự). Hầu hết các đội bóng đều sử dụng hệ thống gồm một trung vệ kèm người và người còn lại làm nhiệm vụ bọc lót (hay HV thòng). Một số đội bóng khác thì lại có thể sử dụng hậu vệ giăng ngang (flat back four) trong đó 2 trung vệ chia nhau trách nhiệm kèm người. Trong khả năng của KsFC cho đến hiện nay, lối chơi có một trung vệ bọc lót dường như thể hiện tính an toàn cao và thích hợp hơn cả. Tuy nhiên, cũng cần nhấn mạnh rằng do khu vực phòng thủ trung lộ chỉ có 2 trung vệ bao quát, nên việc phân chia chỉ có tính chất tạm thời, mỗi một trung vệ đều phải có ý thức lựa chọn vị trí sao cho có thể hỗ trợ và bọc lót cho người kia một cách tốt nhất.
Hệ thống này được thường ưa chuộng với chiến thuật "bẫy việt vị". Ưu điểm của nó là chỉ có 4 hậu vệ nên dễ dàng điều khiển sự lên xuống theo HV đứng dưới cùng. Mặt khác sơ đồ 4-4-2 cũng cho phép hai hậu vệ biên chơi chủ động hơn đặc biệt là trong việc tham gia tấn công.
1.1 Vai trò của các hậu vệ biên:
- Phải giữ vững cự ly cần thiết để hỗ trợ cho đồng đội và tránh bị kéo dãn đội hình.
- Di chuyển lên và xuống dọc biên để phối kết hợp với tiền vệ và tiền đạo cánh.
- Phải tạo ra một khoảng cách nhất định khi sở hữu bóng
- Hậu vệ đứng dưới cùng (tuỳ từng tình huống bóng) có trách nhiệm chỉ huy hàng phòng ngự thông qua việc cung cấp thông tin cho 3 hậu vệ còn lại
- Luôn luôn ghi nhớ tráchnhiệm phòng ngự của mình kể cả khi đội mình đang tấn công.
- Phải có khả năng phòng ngự trong những tình huống 1 đối 1: Biết khi nào cần phải làm chậm nhịp độ chờ đồng đội mình di chuyển đến đúng vị trí theo đội hình (đặc biệt là trong tình huống bị phản công) và khi nào thì cần phải tranh cướp bóng với đối phương.
Hỗ trợ cả các tiền vệ trung tâm và tiền vệ cánh bằng cách di chuyển đến những vị trí thuận lợi sao cho người sở hữu bóng có thêm phương án xử lý như bật tường hay đơn giản chỉ là "supporting position behind the ball".
1.2 Vai trò của hai trung vệ
- Duy trì khoảng cách để hỗ trợ lẫn nhau và tránh bị đối phương kéo dãn đội hình
- Di chuyển lên xuống ở trục giữa để hỗ trợ các tiền vệ và tiền đạo
- Phối hợp tốt với trung vệ còn lại, biết rõ khi nào cần kèm chặt và khi nào cần bỏ lỏng đối phương để hỗ trợ đồng đội.
- Luôn luôn có một hậu vê bọc lót ở giữa khi bắt đầu triển khai bóng.
- Hậu vệ đứng thấp nhất đồng thời là người chỉ huy hàng phòng ngự bằng cách cung cấp thông tin cho 3 HV còn lại.
- Luôn luôn ghi nhớ nhiệm vụ phòng ngự kể cả khi đội mình đang tấn công. --- Có khả năng phòng ngự 1 đối 1 (tương tự như HV cánh)
- Hỗ trợ các tiền vệ cánh và trung tâm bằng việc luôn đưa ra thêm một option cho họ có thể chuyền bóng về khi gặp sức ép lớn
2. Vai trò của các tiền vệ:
Bốn tiền vệ chính là các mối liên kết giữa tấn công và phòng ngự và phạm vi hoạt động của họ chính là từ khu vực 16m50 bên mình đến khu vực 16m50 của đối phương. Các tiền vệ cánh đóng vai trò như là hậu vệ thứ 5 khi đối phương tấn công theo hướng mà ngược với hướng mình hoạt động. Anh ta phải chiếm giữ được khoảng không gian phía sau do các HV bị hút về cánh bên kia và có thể hoạt động bọc lót nếu thấy cần thiết. Hai tiền vệ trung tâm cần quan sát tốt để giữ vị trí ở khu vực giữa sân.
2.1 Vai trò của hai tiền vệ cánh:
- Phải liên kết tốt với tiền vệ trung tâm để hình thành một trục theo chiều ngang sân.
- Di chuyển lên và xuống bên cánh cùng với các HV và tiền đạo cánh.
- Đóng vai trò như là một hậu vệ thứ 5 khi đối phương tấn công như đã nói ở trên.
- Di chuyển đến vị trí phía trước để nhận bóng khi đội có thể chơi tấn công.
- Quan sát các cầu thủ di chuyển phía sau hậu vệ khi đội mình đang tấn công ở hướng bên kia
- Chuyền bóng sớm cho các tiền đạo
- Thực hiện các đường chuyền đa dạng từ gần đến xa.
- Sử dụng các kỹ thuật chuyền bóng khác nhau như lốp bóng, chuyền má ngoài, chuyền má trong...
2.2 Vai trò của các tiền vệ trung tâm:
- Liên kết với các tiền vệ cánh hình thành trục ngang sân.
- Liên kết theo trục dọc với các hậu vệ và tiền đạo
- Giữ cự ly đội hình tốt và tránh bị cô lập với nhau.
- Là người tổ chức và điều nhịp trận đấu. Biết khi nào thì cần gia tăng nhịp độ, lúc nào cần chơi chậm lại để giảm hưng phấn của đối phương.
- Sử dụng các hình thức bật tường để tạo khảng không gian cho các hậu vệ khi đang lên tham gia tấn công từ phía sau.
- Sử dụng các cú qua người, chạy sâu để thoát khỏi đeo bám khi đội mình đang tấn công
- Chơi như là người bọc lót phía sau tiền vệ cánh khi phòng thủ
- Kèm chặt các tiền vệ tấn công của đối phương khi họ di chuyển đến phần sân của mình
- Sử dụng các đường chuyền ngắn nhanh cho các tiền đạo hoặc chuyền dài ra phía sau HV đối phương
- Thường xuyên sử dụng chiến thuật chuyền "give an go" để liên kết các tiền vệ với nhau cũng như với các tiền đạo.
- Phải có kỹ năng đánh đầu.
3. Vai trò của các tiền đạo:
- Hai tiền đạo phải luôn luôn có mối liên kết và luôn nhận thức được người kia đang di chuyển thế nào. Điều quan trọng là luôn chắc chắn rằng anh ta không gây cản trở cho 4 tiền vệ bằng cách chơi lùi quá. Cả hai tiền đạo cần phải liên di chuyển để tìm khoảng trống cho đồng đội chuyền bóng, nhận bóng, tạo ra cơ hội sút bóng và ghi bàn.
Chơi trên một phần ba sân, liên kết tốt với đồng đội, và hiểu rõ khi nào nên di chuyển với bóng, khi nào nên chuyển, rê dắt hay sút bóng.
Luôn luôn tìm kiềm khoảng trống do tiền đạo kia tạo ra cũng như luôn luôn chạy chỗ để tạo ra khoảng trống cho người kia
Tạo ra khoảng trống để đồng đội có thể di chuyển lên từ phía sau
Gây sức ép lên hậu vệ đối phương để tạo cơ hội cho các tiền vệ
Phải có khả năng đua tốc độ với những đường chuyền ngắn và dài của đồng đội.
Mong các anh em tiến bộ hơn